هزینه حقوق صاحبان سهام و متغیر های حسابداری محرک ریسک

طبق مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، تنها عامل ریسک که سرمایه گذاران، باید در تصمیم گیری های خود منظور کنند، ریسک سیستماتیک (بتا) می باشد. تحقیقات متعدد نشان داده است که ریسک بازار (بتا)، تنها عامل ریسک موثر بر نرخ بازده مورد انتظار نبوده و سایر عوامل ریسک غیر از بتا نیز وجود دارد. این تحقیق، به بررسی و تحلیل رابطه متغیرهای اساسی حسابداری، به منظور آگاهی دادن درباره ریسکی که در هزینه حقوق صاحبان سهام لحاظ می شود، پرداخته است. با توجه به اینکه هزینه حقوق صاحبان سهام، معیار خلاصه ای از چگونگی تصمیم گیری سرمایه گذاران در رابطه با تخصیص منابع می باشد، میزان ارتباط میان هزینه حقوق صاحبان سهام و معیار های ریسک مبتنی بر حسابداری، موید این نکته است که در زمان تصمیم گیری های اقتصادی، چقدر این معیار ها، برای بازار دارای اهمیت می باشد. در این پژوهش، به منظور محاسبه هزینه حقوق صاحبان سهام، از سه مدل گوردن، اوهانلون و استیل و قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، و برای انتخاب متغیر های حسابداری مبین ریسک، از تئوری سود باقیمانده استفاده شده است. تجمیع این متغیرها، دربرگیرنده فعالیت های اصلی شرکت (عملیاتی، تأمین مالی و سرمایه گذاری) می باشد. بر این اساس، شش متغیر حسابداری حاشیه سود، گردش دارایی، اهرم بدهی عملیاتی، اهرم مالی، هزینه استقراض و رشد، به عنوان متغیرهای مستقل اصلی برگزیده شد و تغییر پذیری آن ها، به عنوان ریسک شرکت، منظور گردید. سه متغیر کنترلی (بتا، ارزش دفتری به ارزش بازار و اندازه) نیز به منظور بررسی تأثیرگذاری آن ها در آزمون فرضیات، به متغیرهای مستقل اضافه شد. همچنین، برای لحاظ نمودن اثر صنعت، پنج صنعت دربرگیرنده نمونه های تحقیق شامل ساخت مواد و محصولات شیمیایی، ساخت سایر محصولات کانی غیر فلزی، ساخت فلزات اساسی، ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر و وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر، به عنوان عوامل کنترلی دیگر و به صورت متغیر های مجازی، منظور گردید و فرضیات تحقیق نیز در سطح سه صنعت ساخت مواد و محصولات شیمیایی، ساخت سایر محصولات کانی غیر فلزی و وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر مورد بررسی قرار گرفت. نمونه تحقیق شامل 66 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و دوره تحقیق طی سال های 1376 تا 1387 می باشد. نتیجه تحقیق، از رابطه میان هزینه حقوق صاحبان سهام و برخی متغیرهای ریسک مبتنی بر ارقام حسابداری و در نتیجه، از مفیدبودن تحلیل بنیادی برای تعیین ریسک حمایت می کند. واژه های کلیدی: ریسک، هزینه حقوق صاحبان سهام، مدل سود باقیمانده، متغیرهای بنیادی حسابداری